Een verandertheorie opstellen, een meetontwerp maken; de afgelopen maanden heeft bewonersbedrijf Thuis Wageningen niet stilgezeten. Samen met Impact House – Grant Thornton maakt het collectief hun maatschappelijke impact zichtbaar aan de hand van een impactmeting. Om te begrijpen hoe zo’n meting werkt, volgen we de stappen van Thuis Wageningen in een serie artikelen. Inmiddels is het bewonersbedrijf aangekomen in de laatste fase van de meting: het verzamelen van data en het interpreteren ervan tijdens een sense making-sessie.

Wie impact wil meten, start vaak bij het verzamelen van data bij de doelgroep bij wie een verandering verwacht wordt. Hoewel dit voor veel organisaties een tijdrovende klus lijkt, hoeft dit niet altijd zo te zijn. Wanneer je dicht bij jezelf blijft en het niet onnodig groot maakt, kan dit zelfs een eenvoudige stap in het proces zijn, merkte Jesper, impactstrateeg bij Thuis Wageningen. Naast een impact scorecard, verzamelde hij data aan de hand van interviews. ‘Waar het opstellen van onze verandertheorie best intensief was, voelde deze stap juist heel vertrouwt’, vertelt hij. ‘Het doel van onze meting is leren, waardoor we voor een kleine ‘scope’ konden kiezen van een activiteit die we al heel lang doen. Niet alleen waren hierdoor veel meetgegevens al voorhanden, het was ook vrij eenvoudig om mensen te benaderen.’

Belangrijke uitgangspunten bij dataverzameling

Simone de Wit van Impact House beaamt dat het formuleren van een meetdoel essentieel is bij het verzamelen van data, maar geeft ook aan dat de kenmerken van het programma en doelgroep belangrijke uitgangspunten zijn. ‘Niet bij elke organisatie is het afnemen van diepte-interviews de juiste methode. Ga na hoe haalbaar het is om mensen te bevragen en in hoeverre je doelgroep in staat is om te reflecteren op verandering.’ Daarnaast is het volgens de impactmanager belangrijk dat meetmoeheid bij de doelgroep voorkomen wordt. ‘Houd je meting laagdrempelig en leuk. Benut bijvoorbeeld natuurlijke contactmomenten voor het ophalen van informatie, of ontwikkel een spel waarmee je de informatie bij de doelgroep op een creatieve manier ophaalt.’

Maar hoe bepaal je wanneer je voldoende mensen hebt geïnterviewd? Simone: ‘Vul de steekproefcalculator in, maar verkijk je niet te veel op je respondentaantal. Ook met een paar gesprekken, kun je waardevolle inzichten opdoen over hoe verandering tot stand komt en wat wel of niet werkt, om vervolgens bij te sturen voor meer impact. Het belangrijkste is om in je impactrapportage transparant te zijn over je onderzoeksmethodiek en de beperkingen ervan én wat dit betekent voor de stevigheid van je conclusies.’

Sense making-sessie

Het verzamelen van data is één, maar het analyseren en interpreteren ervan zijn andere aspecten. Want, hoe structureer je alle verworven informatie en hoe geef je er betekenis aan? Om Thuis Wageningen op weg te helpen organiseerde Impact House een sense making-sessie, een bijeenkomst waar je met elkaar kunt reflecteren op de onderzoeksresultaten. Waardevol en onmisbaar, vindt Jesper. ‘We waren al bekend met kwantitatief meten, maar bij interviews vergaar je veel meer data. Deze informatie deelde Impact House in een geclusterde vorm. Onze verandertheorie vormde daarbij de kapstok. Bijvoorbeeld: waar maken we al impact en waar kunnen we nog niets over zeggen? Dat hielp enorm. Daarnaast werden er tips uitgedeeld en was er ruimte om vragen te stellen. Iedereen interpreteert data op een eigen manier, vanuit zijn of haar eigen expertise. Het is heel fijn om daarover te kunnen sparren tijdens de sessie.’

Eyeopener door kwalitatief meten

Kwalitatief meten vanuit een gevalideerde verandertheorie is nieuw voor Thuis. De methodiek bracht dan ook veel nieuwe inzichten met zich mee. Jesper: ‘We kwamen erachter dat vooral onze locatie wordt gewaardeerd door de doelgroep en dat we de juiste linkjes kunnen leggen door onze kennis en ons netwerk te delen’ Hiermee leveren we een belangrijke bijdrage aan het opstarten van bewonersinitiatieven. Anderzijds gaf de doelgroep aan meer potentie te zien in de samenwerking bij de doorontwikkeling van hun idee. Deze eyeopeners hadden we nooit gehad als we onze effecten alleen kwantitatief hadden gemaakt.’  

Zelf meten of uitbesteden?

Wil je als initiatief zelf data ophalen bij je doelgroep zonder de hulp van een externe partij, neem dan je eigen capaciteit als uitgangspunt. ‘Afhankelijk daarvan én van je onderzoek besluit je om het verzamelen wel of niet uit te besteden’, legt Simone uit. ‘Het voordeel van zelf meten is dat je gericht kunt leren en impactmeten onderdeel kunt maken van je dagelijkse werkpraktijk. Wil je iets bewijzen of een grote leervraag onderzoeken, dan kan het fijn zijn om het uit te besteden.’ Thuis Wageningen ziet, ondanks hun meetdoel, de waarde van een externe partij zoals Impact House. ‘Een expert kan de juiste manier van impactmeten koppelen aan het initiatief. We hadden dit nooit zelf kunnen en willen doen. Niet op deze manier.’

Wil je weten wat een impactmeting voor jouw bewonersinitiatief kan betekenen of heb je andere vragen over dit onderwerp? Neem dan contact op met Marieke via marieke.boeije@lsabewoners.nl